[Janjić SnežanaUčesnik]

ZIMSKA REZIDBA VOĆAKA
(drugi deo)
Formiranje uzgojnog oblika

Formiranje uzgojnog oblika počinje skracivanjem posadjene sadnice na željenu visinu debla. Formiranje željenog oblika krošnje traje 4-5 godina od vremena zasnivanja zasada. Osnovno pravilo je da se skraćivanje sadnice, bez obzira na vreme sadnje, obavlja u proleće. Visina debla uglavnom zavisi od snage podloge, tako da je bujnija podloga redovno praćena sa višim deblom. Ukoliko sadnica nema bočnih grančica, onda se po skraćivanju sadnice ostave svi pupoljci od reza na duzini od 2o cm. Ostali pupoljci se rukom lagano očenjuju sve do korenovog vrata, najbolje u vreme bubrenja pupoljaka.

Pri porastu mladara od 5-8 cm odaberu se 3-4 pravilno rasporedjena u prostoru i po visini za prve ramene grane ili pak za rodne grančice, zavisno od tipa krune koja se želi obrazovati. Pri tome se vodi računa da se vrsni mladar obavezno ostavi za produžnicu, koja je potrebna kod svih oblika krune, izuzev kod vaze. Vec u porastu letorasta od lo cm, kada oni pocinju da lagano odrvenjavaju u bazalnom delu, koriste se čačkalice za odredjivanje ugla porasta budućeg mladara a mogu se za tu namenu koristiti i štipaljke.

Ukoliko se to čini u kasnijem periodu onda se vegetativni prirasti povijaju pomoću manile ili kačenjem betonskih tegića radi dobijanja željenog ugla. Ovo je najpogodniji, najefikasniji i najjevtiniji način odredjivanja buduće konture krune, kao i harmoničnog odnosa u porastu produžnice-vodilice prema ramenim ili bočnim granama.

Ukoliko se koriste sadnice koje imaju prevremene grančice, onda se od poslednje postavljene rodne grančice provodnica prekrati na oko 5o cm. Ukoliko se formira vretenasti žbun ili pak vitko vreteno, onda se bočne grančice uklanjaju od zemlje do 5o cm visine radi lakše obrade, tretiranja herbicidima, a ako se formira visoko deblo onda se uklanjaju sve bočne grančice do 3-4 lepo rasporedjene neposredno ispod reza. Tokom vegetacije zelenom rezidbom se uklanjaju jako razvijene grančice, nepovoljno rasporedjene i vodopije.

Na sličan način se nastavlja sa rezidbom i tokom naredne 2-3 godine godine, vodeći računa o pravilnom rasporedu bočnih grančica, njihovom uglu grananja prema vodilici i postizanju željenog oblika krune do kraja formiranja krune.

Kod izdanačke leske formira se žbun koji čine 3-4 izdanka, pravilno raspoređena, dok se ostali uklanjaju svake godine, jer se redovno javljaju. Dalja rezidba kod izdanačke leske se uglavnom svodi na proređivanje grančica i omogućavanje bolje osvetljenosti žbuna.

Kod leske koja je kalemljena na mečju lesku formira se klasično deblo, nema pojave izdanaka iz zemlje kao kod izdanačke, a krošnja se formira u obliku vaze ili poboljšane piramide.

Rezidba u rodu

Kada se formira kruna i voćka počne sa plodonošenjem, dalja rezidba ima za cilj odrzavanje ravnoteze izmedju korena i nadzemnog dela, kako bi voćka radjala svake godine a istovremeno imala i dobar kvalitet ploda i dobar vegetativni porast.

Pri rezidbi na rod najosnovnije je imati u vidu dobar raspored grana, broj rodnih grancica, gde se ostavljaju grančice umerenog porasta i koje rastu pod uglom od 45-90 stepeni prema produžnici. Sve letoraste koji imaju jak porast, vodopije, uklanjaju se do osnove.

Veoma je bitno znati da otvoreni ugao grananja letorasta obezbedjuje formiranje kvalitetne rodne grančice, te da tokom vegetacije treba težiti da se blagovremenim povijanjem vegetativnih prirasta smanjuje suvišna rezidba i odbacivanje drvne mase, a u cilju pravilnog formiranja oblika i racionalnog korišćenja upotrebljenog djubriva.
Zelena rezidba koje treba da se vrši tokom vegetacije, umnogome koristi da se smanjuje obim zimske rezidbe, formira kvalitetniji prirast i obezbedi bolji kvalitet plodova.

Podmlađivanje voćnih stabala

Podmlađivanje voćnih stabala počinje sa starenjem stabala, koje se odlikuje slabim prirastom, sitnijim lišćem i plodovima, pregustom krošnjom sa dosta obešenog drveta.Intezitet rezidbe se pojačava sa starenjem voćke, najmanja rezidba je u formiranju uzgojnog oblika, jača je u rodu, a najjača je u periodu opadanja prirasta i kvaliteta plodova –period za podmlađivanje stabala.

Podmlađivanje podrazumeva odbacivanje u celosti visećeg drveta, koje je u odnosu na provodnicu – vertikalu pod većim uglom od 90 stepeni.Takođe se vrši i priukraćivanje grana koje su u blago horizontalnom položaju za oko 1/3. Cilj prikraćivanja je aktiviranje porasta grančica i grana na ogolelom delu grana, vraćanje roda sa periferije prema unutrašnjosti krošnje. Postojeće grane se i proređuju radi bolje osvetljenosti krošnje, formiranja kvalitetnijeg prirasta i kvalitetnijih rodnih pupoljaka.

Sve ovo ima za cilj podsticanje intenzivnijeg porasta, pojavu mladog rodnog drveta i produžetak ekonomičnog uzgoja voćnjaka za još koju godinu. Naravno, ova mera ima pun efekat ukoliko je istovremeno propraćena sa obradom i đubrenjem zemljišta i zaštitom od bolesti i štetočina.

[Anonimni]

Glavna promena koja je uvedena u formiranju uzgojnog oblika jeste upravo ne skracivati vocku bez obzira na sve.Skracivanje je greska koja je sada ispravljena i prema Terensu Robinsonu ova promena je donela veliki uspeh u SAD-u kod svih vocara koji su je uveli uz neizbezno povijanje grana i gustu sadnju.

[Autor]

Članci