[Mitić AleksandarUčesnik]

Uspešnost voćarske proizvodnje je neostvarljiva i prosto nemoguća bez tri veoma butna činioca ili faktora u procesu podizanja intezivnog i savremenog plantažnog voćnjaka, i to zemljište ili unutrašnji faktor, klima kao ekološki ili spoljni faktor i sadni materijal kao nosilac i karika od koje zavisi rentabilnost proizvodnje. Zemljište sa svojim fizičkim, hemiskim i biološkim osobinama utiče na pravilno ili otežano razviće gajenih voćnih kultura. Čovek može meliorativnim merama pomoći popravci zemljišta a isto tako nesvesnim radovima narušiti i degradirati zemljište. Očuvanje biodivirziteta zemljišta je bitno za generacije koje dolaze, a to se može postići redukovanom obradom zemljišta sa očuvanjem rastresitosti zemljišta, unošenjm organskih materija stajnjaka, i smanjenjem broja hemiskih tretmana. Klima ili ekološki faktor su limitirajući za razvoj određenih voćnih vrsti. Značajna osobina ekoloških faktora je njihova promenljivost u prostoru i vremenu. Svaka voćna vrsta i sorta ima svoj areal rasprostranjenosti, koji se mora poznavati ako se želi kvalitetna proizvodnja, bez rizika. Globalna promena vremenskih prilika (pojava ekstremnih zimskih i prolećnih mrazeva,visokih temperatura u toku jula i avgusta mesaeca, olujnih vetrova praćenih gradom) navodi poljoprivredne proizvođače širom sveta da moraju preduzeti određene mere u cilju očuvanja sigurnih prinosa.Treći a ujedno i ne manje bitan činioc proizvodnje je sadni materijal. Prilkom podizanja zasada moramo koristiti pre svega sdrav sadni materijal, ogromne štete u proizvodnji izazivaju virusna oboljenja i oboljenja izazvana mikoplazmama. Neka od njih su postala ograničavajući faktor proizvodnje pojedinih voćarskih kultura posebno dunje jabuke, kruške, šljive, maline i jagode. Raznim vidovima vegetativnog umnožavanja nekontrolisano se šire ova oboljenja, unošenjem u proizvodne zasade zaraženog sadnog materijala. Zbog toga je proizvodnja bezvirusnog sadnog materijala ključ uspešnosti voćarske proizvodnje i bilo bi je potrebno stimulisati. Proizvodnja bezvirusnog sadnog materijala je skup i složen posao koji zahteva visoku stručnost kadrova raznih specijalnosti i opremljenost proizvođača posebnom opremom i specifičnim proizvodnim prostorom. Ova proizvodnja se izvodi u laboratoriskim uslovima, staklenicima, plastenicima i na otvorenom polju. Dve su bitne faze u ovoj tehnologiji i to proizvodnja izvornog bezvirusnog sadnog materijala koji se odvija tehnikom termoterapije i kulture meristema, odnosno postupcima kombinacije ovim tehnikama i razmnožavanje proizvedenog bezvirusnog sadnog materijala u komercijalne svrhe korišćenjm uobičajnih tehnika vegetativnog razmnožavanja. Sadnica voća dobijena ovom metodom je dosta skuplja u odnosu na sadnice iz klasične proizvodnje ali dugovečnost, prirast,i prinos i kvalitet koji daju je siguran.

[Autor]

Članci