Belo bojenje je jedno od karakterističnih hromatskih promena obojenih biljaka. Može da se javi lokalizovano u obliku pega ili na celim biljnim organima kao što su lišće, lastari i plodovi. Belo bojenje mogu izazvati neki činioci nežive prirode, kao što su niske spoljne temperature i rani mrazevi. Simptomi nastaju prvo u vidu hlorotičnih, a kasnije beličastih zona duž ivice liske ( detelina, breskva…). Belo bojenje mogu prouzrokovati razni paraziti kao što su gljive, bakterije i virusi. Po mestu ispoljavanja belo bojenje može biti ograničeno oko žarišta zaraze (u vidu oreola) ili prošireno na izvesnoj udaljenosti od ovog žarišta. Prvi tip koji se javlja u vidu oreola mogu izazvati neke bakterije kao što su Pseudomonas morsprunorum- oreolna pegavost na lišću šljive,
Xanthomonas gardneri-oreolna pegavost na lišću i plodovima paradajza, Corynebacterium michiganense- oreolna pegavost na plodovima paradajza itd.
Drugi tip – izazivaju toksini nekih gljiva koji se šire u biljci i dovode do pojave beličaste boje na udaljenim zeljastim biljnim delovima. Primer je gljivica Stereum purpureum-prouzrokovač mlečnog, olovnog i srebrnastog sjaja (šljiva, jabuka, breskva, dunja, badem). Kada ovaj parazit obavi zarazu na korenu i stablu, njegovi toksini se šire i dospevaju u krunu i lišće.
Phomopsis viticola- dovodi do izbeljivanja lastara vinove loze. Ova gljiva se razvija u lastarima i drvenastim delovima vinove loze. U toku jeseni i zime kora obolelih lastara se lako odvaja i u te prostore prodire vazduh, koji uslovljava pojavu beličaste boje duž lastara.
Beličasta i pepeljasta boja javlja se na plodovima paprike zaražene gljivom Phytophthora capsici. Ovakav simptom nastaje kada posle zaraze nastupi period suvog i toplog vremena (plodovi se smežuraju i osuše-od ploda ostane samo providna pokožica). Vazduh koji prodre u ove delove daje belu boju plodova pa se i ova pojava naziva pergamentnost plodova paprike.
Virusi mogu takođe prouzrokovati belo bojenje biljaka kao što su virus mozaika lucerke koji prouzrokuje duž plodova paprike beličaste uzane pruge ili virus šarke šljive koji izaziva belo obojavanje duž nerava na lišću breskve, itd.
Zoran Panajotović,dipl.ing
Panajotović Zoran
Panajotović Zoran