[Mitić AleksandarUčesnik]

Klimatske promene u poslednjih nekoliko decenija značajno utiču na voćarske kulture i voćarsku proizvodnje u određenim krajevima naše zemlje. Nestabilnost vremenskih prilika u nekim krajevima dovodi u pitanje ekonomičnost voćarske proizvodnje. Savremena voćarska proizvodnja je nemoguća bez navodnjavanja i protivgradnih zaštitnih mreža i svih tehničko tehnoloških rešenja. Mala poljoprivredna gazdinstva nemaju dovoljno sredstava da bi finansirala sva tehnička rešenja savremene voćarske proizvodnje pa su prepušteni uslovima spoljne sredine. Za voćarsku proizvodnju gde nema uslova za navodnjavanje su značajne atmosferske padavine i to kiša, rosa i sneg. Tokom zimskih meseci je značajan sneg jer njegovim otapanjem dolazi do akumulacije vlage u zemljištu kao rezerva vode u kritičnom letnjom periodu i kao izolator od ekstremnih zimskih mrazeva. Rosa se stvara na površini zemljišta i vegetacije i značajna je za voćke u sušnim periodima, kao i u vreme pojave radijacionih mrazeva. Količina rose koja se stvara u toku godine je neznatna oko 10 – 15 mm. Kiša je osnovni izvor obezbeđenja zemljišta vodom za vreme vegetacionog perioda. Najbolje su padavine dužeg vremena trajanja a slabijeg inteziteta, tako da zemljište tada najviše usvaja vodu. Ako su kiše obilne ( pljuskovi ) tada najveći deo vode i kad slabo strmih terena otiče i ne iskorišćava se od strane voćarskih kultura. Osim učestalosti padavina bitno je i pravilan raspored tokom godine. U vreme cvetanja padavine ometaju rad pčela i oprašivanje a često su praćene i padom temperature tako da nepovoljno deluju na oplodnju i zaustavljalju procese rasta i razvitka. Slabe kiše tokom leta ( 1 – 3 mm ) loše deluju i stvaraju uslove za razvoj bolesti. Kišne padavine su neujednačene i u toku godine i između godina kao i prostorno. Zato je veoma bitno nekad i presudno znati višegodišnji prosek nekog područja, raspored padavina tokom godine radi planiranja podizanja određenih voćnih vrsti u nekom području ili terenu. Optimalnom i značajnom količinom vode se smatra 15 – 20 mm direktnih padavina za 24 h. Kišne padavine su značajne pošto voćka određeni deo vode usvaja i preko lista. Veoma je bitno napomeniti da vremenski uslovi sa većim brojem sušnih dana, jako nepovoljno utiču na gajenje voćaka bez navodnjavanja. Iz tog razloga moraju se uzeti u obzir svi parametri prilikom podizanja savremenog plantažnog zasada i obezbediti dovoljna količine vode u kritičnim periodima radi dobijanje stabilnih i visokih prinosa.
PSSS Leskovac, mr Mitić Aleksandar

[Autor]

Članci