[Popović DobrivojeUčesnik]

Za naše podneblje vreme setve kukuruza je definisano kao školsko gradivo a i kao višedecenijska proizvodna praksa u optimalnom intervalu od 15-25 aprila. Ili drugim rečima, a prema redosledu prolećne setve nakon setve jarih strnih žita, crvene deteline, stočnog graška, grahorice, šećerne repe, lucerke…
Koje su to osnovne odlike koje opredeljuju vreme setve kukuruza?
1. To su agroklimatski parametri, u prvom redu temperatura tj. nivo zagrejanosti setvenog sloja oranica, min. 8 ºC, optimalna vlažnost i dr.
2. Zatim, biološko svojstvo kukuruza kao biljne vrste tj. tropsko poreklo i odlika da je to biljka kojoj odgovara odnos dana i noći približno 12-12 sati, posebno u periodu generativnih faza razvića.
3. I, uticaj nauke i struke u smislu stvaranja i izbora hibrida, tj. poželjne grupe zrenja ili dužine vegetacionog perioda, kao i agrotehnike u proizvodnji.
Neke od navedenih odlika delimično promenljive, periodičnei mogu da budu i povoljna pojava za setvu kukuruza i nekoliko nedelja pre eventualno i posle sgusnute sredine definisanog setvenog perioda. To su agroklimatski parametri kao i uticaj naučno – stručnih saznanja i rezultata u izboru spektra hibrida i agrotehničkih pristupa jedne proizvodne sezone.
Međutim, odlika biološkog svojstva kukuruza kao biljke kratkog dana, je konstanta i moramo da znamo da su generativne faze razvića, formiranje klipa, oplodnja, nalivanja zrna, faze kada je poželjna korelacija kraćeg dana. To znači da odnos dan-noć u korist dana od 15-16 sati je nepovoljan period za navedene faze razvoja kukuruza kao biljne vrste.
Na osnovu navedenih odlika i njihovoh svojstava tj. pojava , možemo da potvrdimo da je vreme setve kukuruza, kalendarski određeno od sredine pa do kraja aprila poželjan, prihvatljiv i daleko sigurniji period u odnosu na sve češću pojavu veoma rane setve. U nekim proizvodnim godinama setva se obavlja već krajem marta i početkom aprila. Moguća kasnija zahlađenja su izuzetno nepovoljna za klijanje i nicanje kao i dužinu prvih faza razvoja, a ne često dolazi i do propadanja useva i neminovnosti presejavanja.Višedecenijska analiza klimatskih parametara ove oscilacije beleži ne baš kao retku pojavu.
Eventualno ako i ne bude neželjenih klimatskih pojava u aprilu pa i početkom maja, ostaje neizbežan, nepovoljan uticaj dugog dana tokom vegetacije kao posledica veoma rane setve.
Dužina dana od 15-16 sati svake godine kao i visoke temperature kako dnevne tako i noćne, suvi vetrovi, kalendarski su pojava kraja juna, početka jula. Veoma rana setva ne može da izbegne nepovoljan uticaj navedenih prirodnih pojava na kukuruz kao biljnu vrstu.
Povoljna okolnost u proizvodnji kukuruza tj. u određivanju vremena setve je i moguć izbor srednjestasnih hibrida što nije bio slučaj pre više decenija.
Izbor hibrida sa srednjom i kraćom vegetacijom obezbeđuje visoku uspešnost i sigurnost nešto kasnijih rokova setve a samim tim posmatramo u višegodišnjim intervalima i sigurniju proizvodnju kukuruza.

dip.ing. ratarstva Dobrivoje Popović

[Autor]

Članci