[Todorović MagdalenaUčesnik]

Senabija (Momica)

Omiljena jabuka kod nas. Gajila se kod nas pre nego što su turci došli na Balkan i gajena je bila pod imenom Momica, što su joj Srbi dali kad su je primili od Grka..

Stara domaća sorta poznata u jugozapadnim predelima Srbija, nekada rasprostranjena na celom Balkanskom poluostrvu.

Bere se u prvoj polovini oktobra. Plodovi su srednje krupni, ujednačene veličine. Boja pokožice je svetlozelena, sa sunčane strane rumena, kroz koju se probija žuta nijansa. Meso ploda je sočno, belo, slatko, mekano, bez specifične arome, ali lepog ukusa. Plodovi su dobri za stonu upotrebu u svežem stanju ili za preradu u pekmez. Otporna je na mraz, sušu, kao i na biljne bolesti, zbog čega je pogodna za organsku proizvodnju.

Kolačara  (Pogačara)

Naše kolačarke mačvanske i šumadijske su izvrsne u pogledu kvaliteta i trajnosti. Grupu kolačara dopunje još jedna lepa i trajašna sorta koja se nalazi kod muslimanskih Srba u M. Zvorniku pod imenom slatka kolačuša ili jelifalme. Početkom 20. veka u raznim srpskim okruzima kolačaru su nazivali: kolačarka, koturajka, pogačara, pogačanka, noćajka, tanjirača, kolatuša, koturača.

Odomaćena sorta nepoznatog porekla. Rasprostranjena je u svim voćarskim krajevima Balkana i dela srednje Evrope (Mađarska, Češka, Slovačka). Početkom 20. veka ovo je bila jedna od najrasprostranjenijih sorti jabuka na našim prostorima, a danas je retka.

Plodovi mogu biti sitniji ili krupni, pljosnatog, pogačastog, pomalo nepravilnog oblika. Kolačara ima tanku, voštanu i čvrstu pokožicu, sa izraženim crvenim prugama. Sazreva krajem oktobra i kasnije, a plodovi stajanjem postaju ukusniji. Kolačara se u običnim uslovima može čuvati do proleća, jer tada inače tvrdo i hrskavo kiselkasto osvežavajuće meso, omekša i može i da pobrašnjavi. Osetljiva ja na čađavu krastavost.

Petrovača (Petrovka)

Petrovača (Petrovka)Petrovača je najranija letnja jabuka domaćeg porekla. Sazreva krajem juna i početkom jula, oko Petrovdana, po čemu je i dobila ime. Ovom jabukom počinje sezona jabuka na pijacama. Petrovača ima srednje bujno stablo, okruglaste krošnje. Postoje varijeteti, crvena i bela petrovača, koji se razlikuju po veličini ploda i boji pokožice. Plod je sitan do srednje krupan, okruglasto-kupastog oblika. Pokožica je tanka, slamasto žute ili crvene boje. Meso je sočno, krto, slatko i prijatnog mirisa. Može da se uzgaja bez zaštite. Koristi se u ishrani u svežem stanju ili za pite i kolače.

Šarunka

Ova sorta se od davnina gaji u basenu Toplice, u okolini Prokuplja. Plodovi su srednje veličine, kolačastog oblika i pri čašici malo suženi. Ime šarunka potiče od pramenasto-rumenih uzdužnih pruga na pokožici. Meso ploda je tvrdo, žilavo, slatko, lepe arome, ali osetljivo na mehanička oštećenja. Plodovi u običnim uslovima mogu da se čuvaju do proleća. Stablo ove sorte je bujno, otporno i veoma rodno. Relativno je otporna prema fuzikladijumu, kao i prema većini biljnih bolesti, zbog čega je pogodna za organsku proizvodnju. Uspeva na svim tipovima zemljišta.

Savetodavac za voćarstvo Magdalena Todorović

PSSS KURŠUMLIJA

[Autor]

Članci