[Milinković JovanUčesnik]

Kvalitetan, sortno čist i zdrastveno ispravan sadni materijal je jedan od osnovnih preduslova uspešne proizvodnje jagode.
Sadnica-živić jagode proizveden u standardnim matičnjacima mora biti zdrav, svež, dobro razvijen sa očuvanim centralnim pupoljkom, lisnom rozetom od najmanje 3 listića i dobro razvijenim korenom (dužine veća od 8cm).
U zavisnosti od načina proizvodnje, razvijenosti i načina čuvanja sadnice jegode se svrstavaju u 4 kategorije:
1)Zelene sadnice-uzimaju se iz matčnjaka od VIII do kraja IX meseca i direktno koriste za sadnju. Manje su zastupljene u odnosu na druge kategorije sadnica jer im je kvalitet nešto slabiji, a vreme sadnje nije odgovarajuće. Ranije korišćenje živića (u julu) nije komercijalno isplativo za proizvođače sadnica.
2)Frigo sadnice-uzimaju se iz matičnjaka na kraju vegetacije (oktobar, novembar), čiste se od lišća i zemlje, vezuju u snopove po 25, potapaju u rastvor nekog fungicida, stavljaju u plastične kese, a zatim drvene gajbe i odlažu u hladnjaču (na -2°C), gde prolaze kroz proces jarovizacije u trajanju od 25 dana, a ukupno se mogu čuvati do 10 meseci
3)Kontejnerske sadnice-proizvode se živićima uzetim u julu mesecu iz matičnjaka i njihovim presadjivanjem u stiroporske saksijice (ili plastične kontejnere povezane u table) napunjene humusnim sterilisanim supstratom. Ciklus proizvodnje ovih sadnica traje 2 do 3 meseca, nakom čega se pakuju u kutije i unose u hladnjače na (na -2°C) de mogu ostati 5 do 10 meseci ( minimalno 25 dana zbog procesa jarovizacije). U prednosti su u odnosu na ostale kategorije sadnica jer se živići ukorenjeni u hranjljivom supstratu lakše primaju i korenov sistem im brzo postaje aktvan.
4)Čekajuće sadnice (WB)-uglavnom se proizvode po sistemu pikiranja ili od zelenih sadnica iz matičnog zasada ili od frigo sadnica. Sadnja se obavlja tokom jula i avgusta na otvorenom polju, sa gustinom sklopa od 10 do 12bilj./m² ako se podiže novi matičnjak, odnosno od 100 do 200bilj./m² ako je u pitanju samo proizvodnja živića u jednom ciklus. Nakon sadnje biljke se intezivno zalivaju i prihranjuju kako bi tokom 2 do 3 meseca dostigla potrebnu razvijenost. Tada se vade, čiste, dezinfikuju, pakuju u plastične kese, koje se zatim stavljaju u gajbe i unose u hladnjače (na -2°C) gde ostaju minimalno 25 dana, a vreme iznosenja i sadnje se planira prema vremenu berbe. Prvenstveno su namenjene za sadnju u zastićenom prostoru sa ciljem vansezonskog gajenja jagoda.
Za podizanje novih zasada treba koristiti sadnice kategorije A (standardna klasa za gajenje jagode u jednogodišnjem proizvodnom sistemu, odnosno samo za prolećnu berbu), ili kategorije A+ i A++ sa ravijenim korenovim sistemom namenjene za gajenje jagode u dvogodišnjem proizvodnom sistemu, odnosno za jesenju i prolećnu berbu ili dve redovne prolećne berbe), koje su proizvedene bilo kojim gore pomenutim načinom.

dip.ing.Jovan Milinković

[Autor]

Članci