Buša

Buša spada u grupu kratkorogih goveda – Bos brachyeros europeus. Poznata je i pod nazivom domaće planinsko govedo ili ilirsko govedo. Buša i njeni meleze nalaze se u nerazvijenim brdskim, planinskim i kraškim područjima južno od Save i Dunava.  Nekada je na Balkanskom poluostrvu buša je bila najzastupljenija rasa goveda. Upotrebljavana je za rad, i u proizvodnji mleka i mesa. Vrlo neujednačeno tako da postoji čitav spektar sojeva.

Izgled i osobine:

Buša ima relativno malo telo, visine u grebenu 100 do 110 cm. Krava je telesne mase od 180 do 250kg, a bik oko 300kg. Gotovo je uvek jednobojna i to od sive, preko smeđe, prugaste (narodni naziv za buše prekrivene gustim uskim tigrastim prugama), crvene do crne boje s prugom na leđima koja je u kontrastu sa osnovnom bojom. Može biti žuta ili siva (rusa).  Za bušu je tipična srneća gubica tj. tamno pigmentisana sluzokoža sa svetlim obodom dlake oko nje. Rogovi i papci uvek su tamne boje. Rogovi su mali i kratki. Buša je kasnostasna. Junice se prvi put pripuštaju u uzrastu od oko 2 godine. Telad su sitna, po telenju masa im je oko 15 kg. Laktacija traje 9 meseci i daje oko 1000 litara. Količina prilično varira u zavisnosti od uslova držanja i ishrane tako da se može dobiti i do 1500 litara po grlu. Odlikuje se dosta dobrom plodnošću i otpornošću na bolesti. Buša je najveći deo vremena tokom leta i zime provodi napolju, bilo na pašnjaku ili ograđenom ispustu, a samo po najvećoj zimi i nevremenu zatvara se u staju. Hrana se sastoji od paše i brsta, a zimi najčešće od slame i kukuruzovine. Opleminjavenjem buše i melioracijskim radom na popravljanju proizvodnih osobina nastale su i druge rase kao što je gatačko govedo.